Czy zatrudnienie cudzoziemca na podstawie paszportu jest legalne?
Legalne zatrudnienie cudzoziemca na podstawie paszportu biometrycznego jest możliwe w przypadku ruchu bezwizowego. W takiej sytuacji czas, na który powierza się pracę obywatelom spoza UE i EOG jest uzależniony od ilości dni, które przyszły pracownik wykorzystał na pobyt w naszym kraju. Dokument upoważnia do zatrudnienia przez maksymalnie 90 dni w ciągu 180 dni. Sam paszport nie jest równoznaczny z możliwością świadczenia pracy na rzecz podmiotu.
Ruch bezwizowy umożliwia zatrudnienie osób przebywających już na terenie Rzeczpospolitej Polskiej lub cudzoziemców, którzy zamierzają dopiero przekroczyć naszą granicę. Dokument legalizujący pobyt wymaga legalizacji zatrudnienia. W tym wypadku pracodawca może wystąpić z wnioskiem do starosty o wydanie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy lub do wojewody o wydanie zezwolenia na pracę.
Legalizacja zatrudnienia trwa średnio od 7 do 30 dni, jeśli wszystkie formalności zostaną dopełnione, a urzędnicy nie dopatrzą się żadnych niejasności. Pozwolenie dotyczy tylko podmiotu, który wnioskował o jego wydanie. Na jego podstawie cudzoziemiec może świadczyć pracę tylko dla jednego podmiotu. Plusem takiego rozwiązania jest błyskawiczne uzupełnienie braków kadrowych.
Czy ruch bezwizowy dotyczy pracowników z Ukrainy?
Obywatele Ukrainy mogą zostać zatrudnieni w Polsce bez większych przeszkód. 11 czerwca 2017 roku zniesiono obowiązek wyrabiania wizy naszym wschodnim sąsiadom. Od tego momentu mogą oni legalnie przebywać na terenie kraju przez 90 dni. Wystarczy, że mają wyrobiony paszport biometryczny.
Cudzoziemcy pochodzący z Ukrainy są zatrudniani na podstawie skróconej procedury. Aby zalegalizować ich zatrudnienie, trzeba złożyć wniosek do starostwa właściwego ze względu na siedzibę firmy. Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy jest wydawane w ciągu kilku dni. W ten sposób można zatrudnić kogoś na maksymalnie 3 miesiące i w międzyczasie zająć się legalizacją pobyty, a następnie formalnościami związanymi z zatrudnieniem.
Obywatel Ukrainy może też samodzielnie złożyć wniosek o zezwolenie na pobyt i pracę. W tym celu musi przedłożyć informacje przyszłego pracodawcy. Taki dokument upoważnia do zatrudnienia tylko w jednej firmie. Jeśli cudzoziemiec planuje zatrudnienie w dwóch przedsiębiorstwach, musi wystąpić z kolejnym wnioskiem. Każdy podmiot, który zatrudnia pracowników na takiej zasadzie, musi dostarczyć informacji niezbędnych do wypełnienia dokumentacji.
Do czego jeszcze jest potrzebny paszport, by legalnie zatrudnić obcokrajowca?
Paszport jest potrzebny, by cudzoziemiec mógł się ubiegać o pobyt czasowy. W momencie złożenia wniosku w urzędzie wojewódzkim przybija się stempel. Pieczątka oznacza, że obywatel innego państwa przebywa legalnie w Polsce i dopełnił niezbędnych formalności. Oczekując na wydanie decyzji, obcokrajowiec może podjąć pracę w ściśle określonych przypadkach:
- cudzoziemiec złożył kolejny wniosek o zezwolenie na pobyt i pracę, by kontynuować zatrudnienie na identycznych warunkach;
- zezwolenie na pracę było ważne w momencie składania wniosku, a obcokrajowiec chce pracować w tym samym miejscu, zachowując obecne stanowisko;
- w dniu składania wniosków obywatel kraju z pierwszej grupy posiadał ważne oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy wydane na podstawie umowy o pracy, przepracował ponad 3 miesiące bez żadnej przerwy i chce nadal pracować na rzecz tego samego podmiotu.
Jeśli w dniu złożenia dokumentów cudzoziemiec miał ważne oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę, ale przepracował mniej niż 3 miesiące, może legalnie wykonywać obowiązki na rzecz pracodawcy do dnia, w którym kończy się termin ważności pozwolenia. W tym wypadku ważną rolę odgrywa stempel w paszporcie. Pracodawca musi także złożyć wniosek o wydanie zezwolenia na pracę, jeśli chce kontynuować współpracę.
Paszport a legalny pobyt i zatrudnienie cudzoziemców w Polsce
Zezwolenie na pobyt i pracę to dokument, który poświadcza legalne przebywanie oraz zatrudnienie na terenie Polski. Takie osoby otrzymują również kartę pobytu wydaną przez właściwego wojewodę. Ten dokument potwierdza tożsamość pracownika i upoważnia go w połączeniu z paszportem do swobodnego przekraczania granic bez konieczności wyrabiania wizy. Takie rozwiązanie może się przydać w przypadku wyjazdów służbowych.
Czy brak stempla w paszporcie może sprawić, że Państwowa Inspekcja Pracy lub Straż Graniczna wyda decyzję, że pobyt i zatrudnienia obcokrajowca są niezgodne z prawem?
Jeżeli oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy straciło ważność, a obcokrajowiec zaniedbał swoje obowiązki i nie złożył wniosku o zezwolenie na pobyt i pracę, kontrola może wykazać, że pracownik przebywa na terenie Polski nielegalnie. W takiej sytuacji świadczenie pracy jest niezgodne z prawem, a podmiotowi grozi poważna kara.
Gdzie można sprawdzić, czy pracownik może zostać zatrudniony na podstawie paszportu w ramach ruchu bezwizowego?
Lista krajów objętych ruchem bezwizowym jest opublikowana na stronach rządowych. Można ją znaleźć m.in. na stronie www Urzędu do Spraw Cudzoziemców. Tutaj podane są informacje o tym, kto jest zwolniony z posiadania wizy.
Czy każda osoba spoza UE może skorzystać z zatrudnienia w ramach ruchu bezwizowego?
Ruch bezwizowy dotyczy ściśle określonych państw spoza UE. Obywatele tych krajów są zobligowani do posiadania ważnego paszportu biometrycznego. W przeciwnym razie legalne przekroczenie granicy lub pobyt na terenie Polski jest niemożliwy.
Czy legalny pobyt w ramach ruchu bezwizowego na podstawie paszportu zwalnia z obowiązku legalizacji zatrudnienia?
Paszport biometryczny i ruch bezwizowy to zdecydowanie za mało, by legalnie zatrudnić cudzoziemca. Na pracodawcy ciąży obowiązek złożenia wniosku o oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy lub wniosku o zezwolenie na pracę. Zezwolenie na pracę sezonową oraz oświadczenie muszą być dodatkowo zarejestrowane w urzędzie.